Kamionna
Niewielka wieś (814 mieszkańców) u podnóża masywu Pasierbieckiej Góry i Kamionnej, położona w dolinie potoków Przeginia i Pluskawka. Leży na północnych obrzeżach Beskidu Wyspowego, pod względem administracyjnym należy do gminy w Trzcianie.Informacje ogólne
Wieś, wspominana już w XV w. przez J. Długosza w Liber Beneficiorum, była wówczas własnością rodu Łapków herbu Drużyna. Potem przez pewien czas należała do ojców jezuitów, na pocz. XIX w. skonfiskowana na rzecz skarbu austriackiego i sprzedana w ręce prywatne. Od 1863 r. należała do rodziny Ożegalskich, którzy wybudowali tu ładny dwór (dziś nieistniejący) w otoczeniu parku krajobrazowego.
Wielce zasłużonym dla Ojczyzny synem rodu Ożegalskich był Stanisław Julian, gospodarujący na tutejszym majątku w początkach XX w. Był oficerem austriackim, potem pułkownikiem odrodzonej armii polskiej, kawalerem orderu Virtuti Militari, czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, m.in. za wojnę z bolszewikami. Po odzyskaniu niepodległości zaangażował się w pracę społeczną i kulturalną w Kamionnej i okolicy, był wójtem Trzciany, wspierał edukację dzieci chłopskich. Po wybuchu wojny ukrywał na terenie dworu uciekinierów z obozów koncentracyjnych, za co go aresztowano i wywieziono do Oświęcimia, gdzie został zamordowany w 1942 r. Po wojnie władze komunistyczne majątek rozparcelowały, wypędziły jego rodzinę z dworu, który po kilku latach zburzono.
Atrakcje regionu
Informacje krajoznawcze:
Na wzgórzu (414 m) ponad wsią stoi murowana kapliczka w kształcie słupa, tzw. kolumna szwedzka. Wedle tradycji została ona wystawiona przez Jerzego Lubomirskiego na pamiątkę udanej potyczki ze Szwedami w roku 1656. Wedle tradycji pod kolumną mają być pochowani polegli żołnierze. Barokowa kolumna pochodzi z drugiej połowy XIX w., wsparta na wydatnym cokole, zwieńczona jest czworoboczną, ażurową latarnią, nakrytą piramidalnym daszkiem i krzyżem. W latarni figura Chrystusa Frasobliwego, w cokół kolumny wmurowano tabliczkę z brązu, przedstawiającą postać fundatora. Na początku lat sześćdziesiątych XX w. piorun trafił kaplicę, stąd też poddano ją wtedy gruntownej renowacji. Uroczystość odsłonięcia odnowionej kaplicy odbyła się w dniu 11.08.1963 r. Ze wzniesienia na którym stoi kolumna przednie widoki na Pogórze.
We wsi znajduje się kamienna kapliczka z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, ufundowana w 1805 r. przez Wojciecha Murzyna, przewodnika pielgrzymek do Kalwarii Zebrzydowskiej.
Miejscowy kościół drewniany (pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Polski) wybudowany został w 1934 r. Jest budowlą trzynawową, konstrukcji szkieletowej, obustronnie oszalowaną deskami. Obok kościoła drewniana dzwonnica i plebania.
W centrum wsi park podworski Ożegalskich o powierzchni 2,5 ha (obecnie w pobliżu miejsca gdzie stał dwór znajduje się nowa szkoła). Można tu zobaczyć piękną aleję grabów, liczących ponad 200 lat.
„Fabryka” ropy naftowej na stoku Kamionnej. W 1907 r. właściciel okolicznych dóbr Józef Ignacy Ożegalski zawiązał spółkę celem poszukiwań w okolicy „oleju skalnego”. Próbne wiercenia w południowej części wsi przyniosły po trzech latach znakomite wyniki, ponieważ zinwentaryzowano bogate złoża roponośne. W 1911 r. utworzono pole naftowe „Józef” oraz zarejestrowano przez CK Sąd Powiatowy w Bochni Gwarectwo Naftowe „Filip”. Kopalnia stanowiła jednak konkurencję dla kompleksu rafineryjnego w pobliskich Sowlinach i prawdopodobnie za jego sprawą doszło w Kamionnej do sabotażu i zatkania potężnym pniem ściętej sosny najbardziej wydajnego szybu. Przekupiony inżynier, który wraz z pomocnikami dokonał tego niecnego czynu został co prawda osądzony, ale spółka Ożegalskiego nie czuła się na siłach aby kontynuować eksploatację. Wieża wiertnicza i szyb z czasem zniknęły z krajobrazu, pozostała tylko rura wystająca z ziemi w głębi lasu. Miejsce to, nazywane przez miejscowych „Fabryką” znajduje się na północnym stoku Kamionnej, ok. 1300 m na południe od kościoła w Kamionnej.
Miejscowości
BiałeBrzezna
Chabówka
Chełmiec
Chochorowice
Chomranice
Chyszówki
Czarny Potok
Czasław
Długołęka-Świerkla
Dobra
Glisne
Gruszowiec
Iwkowa
Jaworzna
Jazowsko
Jodłownik
Jurków
Kamienica
Kamionna
Kanina
Kasina Wielka
Kasinka Mała
Klęczany
Kobielnik
Kostrza
Koszary
Krzeczów
Kudłacze
Laskowa
Limanowa
Lipnik
Lubień
Lubomierz
Łącko
Łętowe
Łososina Dolna
Łososina Górna
Łostówka
Łukowica
Marcinkowice
Męcina
Młynne
Mszana Dolna
Mszana Górna
Myślenice
Naszacowice
Nowe Rybie
Nowy Sącz
Pasierbiec
Pcim
Piekiełko
Pisarzowa
Podegrodzie
Poręba
Przyszowa
Raba Niżna
Rabka-Zdrój
Raciechowice
Rajbrot
Rogi
Rozdziele
Siekierczyna
Skrzydlna
Słopnice
Stadła
Stróża (k. Myślenic)
Strzeszyce
Szczawa
Szczyrzyc
Szyk
Świdnik
Świniarsko
Tenczyn
Tęgoborze
Tokarnia
Trzemeśnia
Tymbark
Ujanowice
Węglówka
Wilczyce
Wilkowisko
Wiśniowa
Zalesie
Zasań
Znamirowice
Żegocina
Żmiąca