Trzemeśnia
Wieś u podnóża Kamiennika w zachodniej części Beskidu Wyspowego, rozciągnięta wzdłuż doliny Trzemeśnianki.Informacje ogólne
Liczy ok. 1700 mieszkańców i należy do gminy Myślenice. Jest dobrym punktem wypadowym w północną część Pasma Łysiny oraz w Pasmo Glichowca (tzw. Pogórze Dobczyckie).
Wieś lokowana w XIV w., nosiła początkowo nazwę Marcinowa Wola. Według tradycji już w tym czasie istniał na pobliskiej Krowiej Górze drewniany kościółek p.w. św. Łukasza. Przez długie lata była własnością rycerską: Przypkowskich, Banowskich i ostatecznie w początkach wieku XVI przeszła w ręce Jordanów z Zakliczyna. Miejscowość rozrastała się, a znaczenia dodało jej erygowanie parafii św. Klemensa w 1440 r. i powstanie szkoły parafialnej, wzmiankowanej w 1596 r. Wtedy też przeniesiono kościół w okolice miejsca, gdzie znajduje się on obecnie. W latach 1426-71 wymieniana jest tutaj huta szkła, w rejonie której z czasem powstała osada Zasań. Druga huta szkła działała na przełomie XV i XVI w. w niedalekiej Bulinie. W późniejszym czasie wieś należała do różnych rodów, m.in. rodziny Łosiów, a następnie – aż do 1945 r. – do Lubomirskich.
W czasie walk na przedpolach Twierdzy Kraków w listopadzie 1914 r. okoliczne wzgórza stały się polem walk między wojskami rosyjskimi i austriackimi. Szturm Rosjan w kierunku Myślenic nie powiódł się. W ramach wsparcia rozpoczynającej operacji limanowskiej, 1 grudnia wojska austro-węgierskie przystąpiły do kontruderzenia, a po pięciu dniach przełamały pozycje rosyjskie w rejonie Trupielca i Zasani i ścigały przeciwnika na linię Stradomki. W lecie 1944 r. w osiedlach pod Kamiennikiem kwaterowały liczne oddziały partyzanckie. Na granicy Poręby i Trzemeśni stoczono jedną ze zwycięskich potyczek AK z Niemcami w czasie tzw. „bitwy pod Łysiną” (12.09.1944 r.).
Warto zobaczyć:
1. Drewniany kościół św. Klemensa z 1780 r., postawiony w miejscu poprzedniej świątyni zniesionej przez powódź w 1753 r. W wyposażeniu zwracają uwagę: tryptyk średniowieczny ze starego kościoła, rokokowy ołtarz główny i ołtarze boczne. Znajduje się tu cudowny wizerunek Matki Boskiej Trzemeśniańskiej. Obok kościoła tzw. grota z Lourdes, wystawiona w stulecie objawień (1958 r.). Warto również zwrócić uwagę na wmurowaną w ogrodzenie renesansową płytę nagrobną z 1530 r.
2. We wsi kilka starych, drewnianych chałup oraz zabytkowe kapliczki murowane: św. Floriana z XIX w. koło kościoła oraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z k. XVII w., przy szlaku na Krowią Górę.
Miejscowości
BiałeBrzezna
Chabówka
Chełmiec
Chochorowice
Chomranice
Chyszówki
Czarny Potok
Czasław
Długołęka-Świerkla
Dobra
Glisne
Gruszowiec
Iwkowa
Jaworzna
Jazowsko
Jodłownik
Jurków
Kamienica
Kamionna
Kanina
Kasina Wielka
Kasinka Mała
Klęczany
Kobielnik
Kostrza
Koszary
Krzeczów
Kudłacze
Laskowa
Limanowa
Lipnik
Lubień
Lubomierz
Łącko
Łętowe
Łososina Dolna
Łososina Górna
Łostówka
Łukowica
Marcinkowice
Męcina
Młynne
Mszana Dolna
Mszana Górna
Myślenice
Naszacowice
Nowe Rybie
Nowy Sącz
Pasierbiec
Pcim
Piekiełko
Pisarzowa
Podegrodzie
Poręba
Przyszowa
Raba Niżna
Rabka-Zdrój
Raciechowice
Rajbrot
Rogi
Rozdziele
Siekierczyna
Skrzydlna
Słopnice
Stadła
Stróża (k. Myślenic)
Strzeszyce
Szczawa
Szczyrzyc
Szyk
Świdnik
Świniarsko
Tenczyn
Tęgoborze
Tokarnia
Trzemeśnia
Tymbark
Ujanowice
Węglówka
Wilczyce
Wilkowisko
Wiśniowa
Zalesie
Zasań
Znamirowice
Żegocina
Żmiąca